لوستر یا چراغ آویز یکی از انواع وسایل روشنایی خانه است که جهت زیبا سازی و ایجاد روشنایی مناسب در منزل و در سالن پذیرایی به کار برده می شود. به طور کلی لوسترها مجموعه ای از چند چراغ هستند که با استفاده از پایه ها و بدنه به یکدیگر متصل شده و در طرح ها و اندازه های گوناگون طراحی و تولید گردیده اند. برخی از آنها دارای حبابهای شیشه ای بر روی چراغ ها بوده و بسیاری نیز ساده و بدون حباب می باشند. بدنه این محصولات نیز از فلزات مختلف مانند برنز، برنج، آلومینیوم و استیل ساخته می شود. مدل های بسیاری نیز وجود دارد که بدنه ای تمام چوبی یا تمام شیشه ای دارند. برای زیبا سازی بیشتر لوسترها نیز از کریستال ها آویخته یا تراشکاری های متنوع بر روی بدنه استفاده می گردد.
لوستر ، معرفی و راهنمای خرید بهترین محصولات موجود در بازار
لوستر درواقع یک کالای وارداتی و لوکس محسوب شده و نام آن نیز در زبان فرانسه Lustre و در زبان انگلیسی Luster خوانده می شود. در زبان فارسی نیز علاوه بر نام اصلی آن یعنی لوستر، نام های دیگری نظیر چراغ آویز، چلچراغ و نور افشان نیز به این محصولات داده شده اما به طور عرف، در همه جا با نام لوستر شناخته می شود.
تعداد لامپ های قابل نصب بر روی لوسترها در هر مدل متفاوت بوده، به طوری که در برخی مدل ها فقط ۲ یا ۳ لامپ را میتوان به آنها متصل کرد اما در برخی مدلها نیز حتی ۳۰ تا ۴۰ چراغ نیز بر روی آنها قابل نصب است. در واقع هر چه تعداد پایه چراغ یا هولدر بر روی بدنه بیشتر باشد، میتوان چراغ بیشتری نیز به آنها متصل کرد. البته چراغ های مورد استفاده در لوستر ها کمی کوچکتر از سایر چراغ ها بوده و به چراغ شمعی نیز شناخته می شوند زیرا حباب این چراغ ها در اشکال مختلف و ظریف و قالبا شبیه به شعله شمع ساخته می شوند.
تاریخچه ساخت لوستر
برای اولین لوسترها توسط ایتالیایی ها و قرن ۱۵ میلادی و با هدف ایجاد روشنایی در سالن ها و مجالس طراحی و تولید شد و به مرور به جهان عرضه شد. طراحی این لوسترها بسیار ساده و ابتدایی بود و جنس بدنه آنها نیز معمولاً از چوب بوده و بر روی آنها شمع هایی قرار داده میشد. در قرن هجدهم، لوستر ها با استفاده از آلیاژهای طلا، برنز و مس ساخته شده و در طراحی آنها از خطوط و نقوش نیز استفاده میشد اما همچنان بر روی آنها شمع هایی جهت ایجاد روشنایی قرار میداند. در آن دوران استفاده از لوسترها جنبه تزیین و روشنایی سالن های اشراف، اعیان و تجار را داشته و عوام نمیتوانستند از این محصولات استفاده نمایند.
در کاخ ها و عمارت های اشراف لوسترهای بزرگ و با شکوهی وجود دارد اما بزرگترین این لوسترها در کاخ دلمه باغچه استانبول واقع شده و از طرف ملکه ویکتوریا انگستان به آنها هدیه داده شده بود. این لوستر از جنس کریستال بوده و ۷۵۰ لامپ را میتوان بر روی آن نصب کرد. وزن تقریبی این لوستر عظیم حدود ۴/۵ تن تخمین زده شده است.
تولید لوسترها در ایران
در دوره قاجاریه برای اولین بار لوسترها وارد ایران شده و در کاخ و دربار اشرافیان مورد استفاده قرار گرفت. به مرور زمان ساخت لوسترها به صورت داخلی انجام شد و امروزه ایران جزو بهترین تولید کنندگان لوستر در دنیا محسوب می شود، زیرا کیفیت لوسترهای ساخته شده در ایران بسیار یالا بوده و عمدتا از فلز برنز تولید شده اند. به همین جهت ایران در بین پنج کشور تولید و صادر کننده لوسترها در دنیا قرار گرفته است.
انواع مدلهای لوستر
همانطور که گفته شد، لوسترها در اشکال و طرح های متنوعی طراحی و تولید شده و دارای ابعاد و اندازه های مختلفی هستند و تعداد لامپ های قابل نصب بر روی آنها نیز متفاوت است. از محبوبترین مدل های این محصولات نیز میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- کلاسیک (آنتیک)
- مدرن
- خطی
- فانتزی
- شاخهای (شعلهای)
- سقفی
- دیواری
- آویزی
- کاسهای
- قفسهای
- نامتقارن
جنس آلیاژ و مواد استفاده شده در لوستر ها نیز متفاوت بوده و تنوع بسیاری دارد. به طور معمول جنس بدنه لوسترها از مواد زیر ساخته می شود:
- کریستال
- برنز
- چوب
- شیشه
- پارچه
- پلاستیک
- آهن
- آلومینیوم
- طلای
- برنج
نکات مهم هنگام خرید لوستر
- جنس و نوع سقف
یکی از موارد مهم و تاثیر گذار در انتخاب نوع و اندازه لوسترها، جنس و نوع طراحی سقف خانه است. اگر سقف خانه شما دارای گچ بری و جزئیات زیاد است، بهترین کار این است که به سراغ محصولاتی بروید که دارای طراحی به نسبت ساده و بدون تزئینات اضافه هستند. اما اگر سقف خانه بدون گچ بری بوده و طراحی ساده ای دارد، میتنوانید از مدلهای دارای جزئیات و تزئینات اضافه یکی را انتخاب نموده و خریداری نمایید.
- ارتفاع سقف و ابعاد اتاق
توجه به اندازه و ابعاد سقف و محل نصب لوستر در اتاق یا سالن مورد نظر یکی دیگر از نکات مهم در هنگام خرید است. به طور خلاصه، در صورتی که سقف خانه ارتفاع کمی داشته باشد، لوسترهای ساده و کوچک و در صورتی که سقف خانه بلند و مرتفع است، مدلهای آویزدار و چند طبقه بهترین انتخاب هستند. زیرا اگر از لوسترهای مرتفع و دارای شاخه های زیاد در اتاق و سالن های کوچک و دارای سقف کوتاه استفاده نمایید، سقف و فضای داخلی اتاق کوتاه تر و کوچکتر به نظر خواهد رسید. استفاده از لوسترهای کوچک و کوتاه در سالن های بزرگ نیز باعث مشود تا نور کمی در محل ایجاد شده و لوستر تاثیری در زیبایی دکوراسیون نداشته باشد. بنابراین بهترین کار این است که از لوسترهای بزگ در فضای بزرگ و دارای سقف بلند و از لوسترهای کوچک در اتاق های کوچک و دارای سقف کوتاه استفاده نمایید.
- محل نصب لوسترها
توجه به محل نصب لوسترها در هنگام خرید بسیار ضروری است، زیرا هر مکان شرایط و فضای خاص خود را دارد و باید در هنگام خرید حتماً به آن توجه شود.
- اتاق خواب: لوستر انتخاب شده برای اتاق خواب ها باید دارای نور ملایم و ابعاد کوچک باشند و تمرکز نور آنها به سمت سقف باشد تا در هنگام استفاده باعث ناراحتی شما نشود. زیرانور ملایم لوسترها در اتاق خواب میتواند زیبایی بسیاری در فضا ایجاد کرده و محیط را به صورت یکنواخت روشن کند. لوسترهای بزرگ و پرنور میتوانند روشنایی زیادی ایجاد کرده و آرامش فضای اتاق را از بین ببرند. بهترین انتخاب برای اتاق خوابها، لوسترهای کوچک و چوبی است که تعداد لامپ های کمی دارند زیرا نور ملایمی تولید کرده و تناسب بیشتری با دکوراسیون و سایر وسایل اتاق دارند.
- آشپزخانه: لوستر های استفاده شده در آشپزخانه باید به گونه ای باشند تا بتوانند نور را به صورت متمرکز بر روی میز غذاخوری منتشر کرده و فضای آشپزخانه را نیز به خوبی روشن کنند.علاوه بر این باید تناسب کاملی با دکوراسیون و سایر وسایل آشپزخانه داشته باشند. البته به دلیل وجود چراغ های زیاد در آشپزخانه نظیر چراغ های سقف کاذب و چراغ های مخفی کابینت ها، لوسترها نقش تزییئی داشته و جهت زیبا سازی فضا مورد استفاده قرار می گیرند.
- سالن پذیرایی: لوسترهای استفاده شده در سالن های پذیرایی با توجه به ابعاد و ارتفاع سقف سالن، باید بزرگ و دارای شاخه های زیاد باشند تا بتوانند فضای سالن را به خوبی روشن نمایند. بهترین لوستر ها برای سالن پذیرایی، مدلهای کلاسیک و کریستال میباشند زیرا میتوانند زیبایی فضا را دوچندان کرده و نمای شیک و لوکس ایجاد کنند.
- نوع خانه و شرایط سکونت
نوع خانه و شرایط سکونت شما در خانه از جمله دیگر شرایط تاثیر گذار در خرید لوستر می باشد. در صورتی مالک خانه هستید، میتوانید انتخاب خود را از میان مدلهای بسیاری زیادی انجام دهید اما اگر مالک خانه نیستید، توجه به سرایط حمل و نقل و اسباب کشی نیز باید در هنگام خرید مد نظر قرار گیرد. بسیاری از مدلهای لوسترهای موجود در بازار دارای بدنه یا حباب های شیشه ای هستند و همین امر میتواند خطر شکستن را در زمان جابجایی به همراه داشته باشد. بنابراین باید به سراغ مدلهایی بروید که فاقد قطعات شیشه ای باشند.
- خانه های آپارتمانی: آپارتمان ها معمولاً دارای سقف های کوتاه بوده و همین امر میتواند انتخاب مدلهای بزرگ را برای شما ناممکن مند. بهترین انتخاب برای خانه های آپارتمانی لوسترهای کوچک و از جنس استیل است و بهتر است لامپ های نصب شده بر روی آنها از مدلهای سوزنی باشد زیرا نور بسیار زیادی تولید کرده و بازدهی بالایی دارند. اگر در خانه های ویلایی ساکن هستید، دست شما در انتخاب بازتر بوده و میتوانید از مدلهای بزرگتر نیز انتخاب نمایید.
- خانه های دارای سقف کاذب: در خانه هایی که دارای سقف کاذب و چراغ های مخفی هالوژنی هستند، لوستر بیشتر جنبه تزیینی پیدا کرده و تعداد لامپ های آنها دیگر اهمیت ندارد. زیرا نیازی به تامین روشنایی با استفاده از لوسترها وجود نداشته و جزئیات و نقوش آن نقش پر رنگ تری خواهد داشت. در صورتی که از لامپ های هالوژنی در سقف کاذب استفاده نمیکند، میتوانید از مدلهای دارای شاخه های زیادتر استفاده نمایید.
- نوع طراحی لوستر
همانطور گفته شد، لوسترها در طرح ها و مدلهای مختلفی طراحی و تولید شده اند و هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند، بنابراین میتوانید با توجه به سبک دکوراسیون منزل و دیگر وسایل یکی از انواع مدلها را انتخاب نمایید.البته توجه داشته باشید که اگر خانه شما به صورت مدرن دیزاین شده باشد، بهترین انتخاب لوسترهای کوچک و اسپرت هستند زیرا این محصولات ترکیبی از فلز و چوب بوده و نور ملایمی تولید میکنند که میتواند فضای بسیار زیبایی در خانه ایجاد کند.
در خانه های کلاسیک و سنتی، بهترین انتخاب میتوان مدلهای کریستال و بلور باشد، زیرا نور بسیار زیائی تولید کرده و هماهنگی بسیاری با دکورراسیون سنتی و کلاسیک خانه دارند. البته این مدلها دارای ارتفاع زیادی بوده و فضای زیادی را اشغال خواهند کرد، بنابراین میتوان از آنها در خانه های ویلایی و دارای سقف مرتفع نیز استفاده نمود. توجه داشته باشید که کریستال اصل باید شفاف، بدون رنگ و حباب باشد.
مدلهای دیگر لوستر نیز وجود دارد که ظاهری ساده داشته و حباب دار هستند. این مدلها به راحتی قابل باز و بسته شدن و نصب کردن بوده و میتوان به راحتی آنها را جابجا نمود. اما توجه داشته باشید که حباب های استفاده شده در این مدلها بسیار ظریف بوده و ممکن در هنگام جابجایی بشکنند، پس بهتر است طرح هایی را انتخاب کنید که بتوان حباب آنها را به راحتی تهیه و جایگزین کرد.
مدلهایی از لوسترها وجود دارد که دارای شیدهایی جهت شکست نور و ایجاد روشنایی ملایم هستند. این محصولات بیشتر جنبه تزئینی داشته داشته و برای مکانهایی مناسب است که دارای لامپ های هالوژنی و چراغ های سقفی هستند. توجه داشته باشید که شیدهای استفاده شده در این محصولات به صورت رنگی بوده و میتوانید با توجه به دکوراسیون منزل، یکی از انواع رنگ های آنها را انتخاب نمایید اما بهتر است محصولی با رنگ های روشن خریداری نمایید.
- تعداد لوسترها
انتخاب تعداد لوستر ها با توجه به ابعاد اتاق میتواند در هنگام خرید بسیار به شما کمک کند. برای محیط های کوچک بهتر است از یک لوستر متوسط استفاده نمایید اما برای محیط های بزرگ میتوانید از لوسترهای بزرگ با شاخه های زیاد استفاده نمایید. علاوه بر این میتوانید از تعدادی لوسترهای کوچک بجای یک لوستر بزگ و حجیم در محیط های بزرگ استفاده کنید. زیرا این کار مییتواند فضای زیبایی را در خانه ایجاد نماید و محیط را به خوبی روشن نماید.
- انتخاب لامپ ها
ترکیب لامپ های آفتابی و مهتابی کوچک در کنار یک دیگر میتواند تعادل رنگ بسیار خوبی را در محیط ایجاد کرده و باعث ناراحتی و خستگی چشمان شما نشود.
- کلید تنظیم نور
برخی از مدلهای لوستر دارای کلیدی خاص برای تنظیم شدت نور هستند و میتوان با استفاده از آنها به راحتی نور لامپ ها را کم یا زیاد نمایید. با استفاده از این قابلیت میتوانید به خوبی میزان مصرف برق و نوردهی لامپ ها را مدیریت کنید.
- راحتی در نظافت
در هنگام خرید سعی کنید محصولی را انتخاب نمایید که بتوانید به راحتی بدنه و جزئیات آن را به خوبی تمیز کرده و نظافت نمایید زیرا به مرور زمان گردو خاک بر روی لوسترها نشسته و ظاهر آنها را کدر میکند. هر چه انحنا و پیچیدگی بدنه لوسترها کمتر باشد، نظافت آنها راحتتر است.
** نکته :
برای نصب لوستر حتما نکات ایمنی را رعایت کنید. البته توصیه میشود که انجام این کار را به افراد خبره و با تجربه سپرده تا بتوانند لوسترها را به خوبی در محل محکم کرده و از ایمنیی نصب کابل برق و زنجیر آنها اطمینان حاصل کنند.